वीरगञ्ज । नेपालीहरूको महान् पर्व बडा दसैँको पहिलो दिन आज घटस्थापनाका अवसरमा वीरगञ्जसहित सम्पूर्ण देशभर विशेष पूजापाठका कार्यक्रम आयोजना भइरहेका छन् । मधेस प्रदेशको भोजपुरी क्षेत्रको स्थानीय भोजपुरी भाषामा यसलाई नवरात्री अथवा दशहरा पनि भनिन्छ, जसको शुभारम्भ आज घटस्थापनाबाट भएको छ । पर्साको वीरगञ्जलगायतका विभिन्न स्थानमा कलश स्थापना गरेर नवरात्रीको शुभारम्भ गरिनुका साथै विशेष पूजा आराधना गरिएको छ ।

विशेष गरी वीरगञ्जको रानीघाट, घण्टाघर, घडिअर्वा, नगवा, प्रतिमा चोक, छपकैयालगायतका क्षेत्रहरूबाट आज बिहानै वृहत् कलश यात्राको आयोजना गरिएको छ । पर्सा जिल्लाका सम्पूर्ण स्थानीय तहका माता भगवती तथा दुर्गा मन्दिरहरूबाट निस्किएको कलश यात्रामा हजारौँ श्रद्धालुहरूको सहभागिता रहेको थियो । यी कलश यात्राहरूले भोजपुरी क्षेत्रमा नवरात्रीको सांस्कृतिक र धार्मिक महत्त्वलाई झल्काउँछ । यस धार्मिक यात्रालाई देवी दुर्गाको स्वागत र श्रद्धाको प्रतीकका रूपमा लिइन्छ ।

कलश यात्रा: देवी दुर्गाको प्रतीकात्मक स्वागत

कलश यात्रा भनेको शक्ति स्वरूपा देवी दुर्गालाई आह्वान गर्न आयोजित गरिने धार्मिक यात्रा हो । यस यात्रामा श्रद्धालुहरूले पवित्र जल, आमका पात, दूर्वा घाँस, फूल र नरिवल सहितको कलश बोकेर मन्दिर वा पूजा स्थलमा लैजान्छन् । कलशलाई देवी दुर्गाको प्रतीक मानिन्छ, र यसले समृद्धि, शान्ति, र शुभताको सन्देश दिन्छ । कलशमा रहेको पवित्र जललाई जीवनको स्रोत मानिन्छ, जसले जीवनको निरन्तरता र उन्नतिलाई दर्साउँछ ।

वीरगञ्ज र आसपासका क्षेत्रमा नवरात्रीको अवसरमा विशेष पूजा अर्चना गरिँदै आएको छ । प्रत्येक वर्ष कलश यात्रामा हजारौँ श्रद्धालुहरूको उत्साहजनक सहभागिता हुन्छ । यो यात्रामा सहभागी हुने भक्तजनहरूले देवी दुर्गाप्रति आफ्नो श्रद्धा प्रकट गर्दै नौ दिनसम्म विशेष पूजापाठ र व्रतसमेत गर्ने चलन छ । नवरात्रीको समयमा देवी दुर्गाका विभिन्न रूपहरूको पूजा गरिन्छ, जसमा शैलपुत्री, ब्रह्मचारिणी, चन्द्रघण्टा, स्कन्दमाता, कात्यायनी, कालरात्री, महागौरी र सिद्धिदात्री आदि देवीहरूलाई विशेष सम्मानका साथ पूजा गरिन्छ ।

नवरात्रीको महत्त्व: शक्ति र सद्भावको प्रतीक

नवरात्रीको नौ दिनलाई देवी दुर्गाको नकारात्मक शक्तिहरूमाथि विजयको प्रतीकका रूपमा लिइन्छ । प्रत्येक दिन देवी दुर्गाका विभिन्न रूपहरूको पूजा गरिन्छ, जसले शक्ति, साहस र आशीर्वाद दिन्छ । विशेष गरी मधेस प्रदेशको भोजपुरी क्षेत्रमा नवरात्रीको अत्यन्त ठूलो धार्मिक महत्त्व छ । वीरगञ्जसहित पर्सा, बारा, रौतहट, सर्लाहीजस्ता जिल्लाहरूमा नवरात्री पर्वमा विशेष उत्सव र सांस्कृतिक कार्यक्रमहरू आयोजना हुने गर्छन् ।

नवरात्रीका बेला कलशको पूजा नौ दिनसम्म गरिन्छ । भक्तजनहरूले दुर्गा सप्तशती, दुर्गा चालिसा, तथा अन्य धार्मिक ग्रन्थहरूको पाठ गरेर देवी दुर्गाको आराधना गर्छन् । प्रत्येक दिन फरक–फरक रङका पहिरन र पूजा सामग्रीको प्रयोग गरिन्छ, जसले प्रत्येक दिनको विशेषतालाई दर्साउँछ । देवी दुर्गाको शक्तिलाई आह्वान गर्न, नकारात्मक शक्तिहरूमाथि विजय प्राप्त गर्न, र जीवनमा सुख, शान्ति, समृद्धि ल्याउन यो पर्वलाई अत्यन्तै महत्त्वपूर्ण मानिन्छ ।

नवरात्रीको समापन: विजयादशमीको महत्त्व

नवरात्रीको अन्तिम दिन, जसलाई विजयादशमी भनिन्छ, कलशको विसर्जन गरिन्छ । कलशमा रहेको पवित्र जललाई नदी, तलाउजस्ता जलाशयहरूमा प्रवाहित गरिन्छ । यसले देवी दुर्गाको आशीर्वाद लिएको प्रतीक मानिन्छ, र देवीले आफ्नो कर्तव्य पूरा गरेर आफ्ना दिव्य धाम फर्किएको धार्मिक विश्वास छ । विजयादशमीले असलले बुराइमाथि विजय प्राप्त गरेको सन्देश दिन्छ, र यस पर्वले धार्मिक, सांस्कृतिक, तथा सामाजिक एकता र सद्भावलाई थप बलियो बनाउँछ ।

नेपालका विभिन्न स्थानहरूमा नवरात्री विशेष गरी काठमाडौँ उपत्यकाको दसैँ घर र वीरगञ्जको विभिन्न दुर्गा मन्दिरहरूमा मनाइन्छ । पर्सा जिल्लाका मठमन्दिरहरूमा विशेष पूजा अर्चनासहित कलश यात्राको आयोजना गरिन्छ । यस वर्ष वीरगञ्जमा हजारौँ भक्तजनहरूको उपस्थितिमा सम्पन्न भएको कलश यात्राले भोजपुरी क्षेत्रमा नवरात्रीको विशेष धार्मिक महत्त्वलाई थप उजागर गरेको छ ।

यसरी, घटस्थापनादेखि विजयादशमीसम्मको यो धार्मिक यात्रा भक्तजनहरूको आस्था, श्रद्धा र एकताको प्रतीक हो । यसले शक्ति, धैर्यता, र विजयको सन्देश दिने भएकाले भोजपुरी क्षेत्रका बासिन्दाहरूका लागि यो पर्वले विशेष महत्त्व राख्दछ ।